دستگاه شیشه بالابر چیست و چه ویژگی هایی دارد؟
دستگاه شیشه بالابر ، یک قطعه فیزیکی است که در درب خودرو نصب می شود و وظیفه هماهنگ سازی میان موتور بالابر شیشه و سایر اجزا را دارد تا شیشه پنجره، بالا و پایین برود. وجود این دستگاه بسیار ضروری است و شاید آن را با نام تنظیم کننده شیشه برقی خودرو هم در بازار پیدا کنید. این قطعه هم مانند موتور برقی شیشه خودرو ممکن است دچار مشکلاتی شود که در نهایت باعث می شود که با فشار دادن دکمه پنجره، شیشه باز یا بسته نشود!
قطعه دستگاه شیشه بالابر به اندازه سایر لوازم یدکی خودرو اهمیت دارد بنابراین تصمیم داریم در این مطلب به بررسی عملکرد آن بپردازیم و در مورد موتور بالابر پنجره، مشکلات ایجاد شده برای آنها، آزمایش و بازرسی و روش های تعویض آن نیز به اختصار، مطالبی را عنوان کنیم. با ما همراه باشید…
آشنایی با ساختار و اجزای تشکیل دهنده دستگاه شیشه بالابر
همان طور که در شکل زیر مشاهده می کنید، تنظیم کننده پنجره یا همان دستگاه شیشه بالابر ، مکانیزمی است که پنجره را به بالا و پایین حرکت می دهد. در بعضی از مدل های اتومبیل، موتور بالابر شیشه پنجره همراه با تنظیم کننده پنجره، به عنوان یک واحد در نظر گرفته می شوند اما در برخی دیگر، موتور پنجره را می توان جداگانه تعویض کرد. این نحوه ترکیب بندی را می توانید در شکل زیر مشاهده کنید.
تنظیم کننده پنجره ( دستگاه شیشه بالابر ) به همراه موتور بالابر به صورت یکپارچه
دستگاه شیشه بالابر به دو نوع اساسی تقسیم بندی می شوند: نوع کابل دار (= همان طور که در تصویر بالا می بینید) و نوع چرخ دنده ای ( = همان طور که در تصویر زیر مشاهده می کنید).
در هر یک از درب های خودرو، یک تنظیم کننده پنجره یا شیشه بالابر وجود دارد. تنظیم کننده پنجره به هیچ تعمیر و نگهداری نیاز ندارد. در صورتی که این دستگاه خراب شود، قطعه یا کل واحد باید تعویض گردد.
تنظیم کننده پنجره (دستگاه شیشه بالابر) از نوع چرخ دنده ای در خودرو تویوتا
مشکلات رایج که برای دستگاه شیشه بالابر ایجاد می شوند
خراب شدن کابل تنظیم کننده یا دستگاه شیشه بالابر می تواند باعث گیر افتادن یا سقوط پنجره در داخل درب شود. شکل زیر نشان می دهد که کابل خراب شده است و پنجره برقی کار نمی کند.
برای اینکه متوجه شوید آیا کابل ها فرسوده هستند یا خیر باید توجه کنید آیا هنگام حرکت شیشه اتومبیل، صداهای غیرطبیعی از درب یا پنجره به گوش می رسد یا خیر؟! اگر کابل تنظیم کننده پنجره، فرسوده شده باشد، صداهایی را می شنوید. همچنین یک نشانه دیگر این است که ممکن است شیشه پنجره تا آخر، بالا یا پایین نرود. این هم نشانه ای بر خرابی کابل دستگاه شیشه بالابر است.
در شرایط آب و هوایی بسیار سرد ممکن است شیشه در حالت بسته، یخ بزند. در این حالت، وقتی کلید پنجره به سمت پایین فشار داده می شود، شیشه می تواند از تنظیم کننده پنجره جدا گردد. اگر این اتفاق بیوفتد، در برخی از اتومبیل ها می توان شیشه خودرو را بدون تعویض قطعات، تعویض کرد یا ایمن سازی نمود. در بعضی دیگر از خودروها این کار امکان پذیر نیست و ممکن است نیاز باشد دستگاه شیشه بالابر تعویض شود.
هنگامی که شیشه های برقی به درستی کار نمی کنند، رانندگی با خودرو تقریباً غیر ایمن خواهد بود. شما به عنوان یک راننده باید خودروی شخصی خود را همیشه بازرسی کنید و توجه تان به علائم هشدار برای خرابی دستگاه شیشه بالابر باشد. این علائم را در قسمت زیر برای شما توضیح می دهیم.
نشانه هایی که به شما می گویند دستگاه شیشه بالابر ، خراب یا فرسوده شده است:
- شیشه پنجره خودرو به داخل درب، سقوط می کند
- صدای غیر عادی هنگام حرکت شیشه به سمت بالا یا پایین تولید می شود
- شیشه پنجره های خودرو به آرامی بالا می روند، گیر می کنند یا کاملاً بسته نمی شوند
- شیشه در داخل پنجره، کج می شود یا به صورت کج شده بالا می رود
- با فشار دادن کلید شیشه، موتور پنجره کار می کند اما پنجره حرکت نمی کند
روش های عیب یابی دستگاه شیشه بالابر
از آنجا که شیشه های برقی خودرو برای ایمنی بیشتر شما هنگام رانندگی طراحی شده اند، توصیه می کنیم در صورت بروز مشکل یا عیب، به نمایندگی یا یک مکانیک مراجعه کنید. نمایندگی ها عموماً دارای یک ابزار اسکن هستند که می تواند سوئیچ پنجره، موتور شیشه بالابر و سایر اجزای الکتریکی را تست کند.
در این قسمت چند نکته در مورد چگونگی عیب یابی مشکلات دستگاه شیشه بالابر وجود دارد:
- موتور بالابر شیشه پنجره کار می کند اما شیشه، گیر می کند یا اصلاً حرکت نمی کند
- وقتی سوئیچ در وضعیت “UP” است، شیشه پنجره که در وضعیت پایین است، اما بالا نمی رود و موتور کار نمی کند
- شیشه خودرو پایین می رود اما سرعت آن بسیار زیاد است
- پنجره بالا می رود اما مجدداً به پایین می آید
- با فشار دادن کلید شیشه پنجره، هیچ اتفاقی نمی افتد
- موتور بالابر شیشه پنجره کار می کند اما شیشه، گیر می کند یا اصلاً حرکت نمی کند
در این حالت، مطمئن هستیم که سوئیچ پنجره، سیم کشی و موتور پنجره به درستی کار می کنند. این بدان معناست که به احتمال زیاد، مشکل از دستگاه شیشه بالابر است. در این شرایط باید روکش درب را برداشته و بررسی کنید که آیا دنده های موتور بالابر شیشه آسیب دیده است یا خیر و آیا شیشه هنوز به تنظیم کننده متصل است یا خیر!؟
- وقتی سوئیچ در وضعیت “UP” است، شیشه پنجره که در وضعیت پایین است، اما بالا نمی رود و موتور کار نمی کند
در این حالت مطمئن هستیم که موتور بالابر به درستی کار می کند. به این ترتیب می توانید سوئیچ را در وضعیت “UP” تکان دهید و اگر موتور شیشه خودرو فعال شد، متوجه می شوید که سوئیچ، مشکل دارد. اگر این گونه نباشد، باید مدارهای الکتریکی را چک کنید.
- شیشه خودرو پایین می رود اما سرعت آن بسیار زیاد است
اگر این مشکل ایجاد شود، باید کانال هایی که شیشه در آن قرار دارد و مکانیسم دستگاه شیشه بالابر را بررسی کنید. بعضی اوقات، کانال ها فرسوده می شوند یا از جای خود تغییر مکان می دهند. کانال ها گران قیمت نیستند و تعویض آن کار دشواری نیست. اغلب با یک روغن کاری، این مشکل حل می شود. اگر روغن کاری به این روند، کمکی نکرد ممکن است لازم باشد دستگاه شیشه بالابر را تعویض کنید.
- پنجره بالا می رود اما مجدداً به پایین می آید
در بسیاری از اتومبیل ها، پنجره برقی دارای عملکردی است که هنگام بالا رفتن، از سقوط مجدد آن جلوگیری می کند. گاهی اوقات پس از تعویض موتور بالابر شیشه یا رگولاتور یا قطع برق خودرو، این مشکل ایجاد می شود که به این ترتیب بهتر است تنظیمات اولیه آن را یاد بگیرید تا بتوانید آن را انجام دهید. در غیر این صورت، حل این مشکل در دستگاه شیشه بالابر را به مکانیک واگذار کنید.
- با فشار دادن کلید شیشه پنجره، هیچ اتفاقی نمی افتد
اگر موتور بالابر شیشه به هیچ وجه کار نمی کند، اولین چیزی که باید بررسی کنید فیوزها هستند. اگر فیوزها سالم باشند، مرحله بعدی، بررسی ولتاژ موتور بالابر شیشه و تست عملکرد موتور بالابر است. غیرمعمول نیست که موتور شیشه پنجره خودرو خراب شود.
نحوه آزمایش موتور بالابر پنجره خودرو را در شکل های زیر می بینید:
بررسی مدار موتور بالابر شیشه – بالا و پایین فشار دادن کلید پنجره، هیچ اتفاقی نمی افتد. روکش داخلی درب را بردارید و ولتاژ باتری را برای اتصال به موتور پنجره بررسی کنید.
سوئیچ پنجره را امتحان کنید و ولتاژ اتصال را بررسی کنید. وقتی کلید پنجره به سمت “پایین” فشار داده می شود، اندازه گیری مولتی متر، 12 ولت است، بنابراین می دانیم که در کلید موتور پنجره، برق وجود دارد.
هنگامی که کلید پنجره به سمت “بالا” فشار داده می شود، مولتی متر، 12- ولت را نشان می دهد، زیرا هنگام انتقال کلید پنجره از موقعیت “پایین” به “بالا”، قطبیت تغییر پیدا می کند.
موتور پنجره با دستگاه شیشه بالابر به صورت مونتاژ شده وجود دارد. اگر باید قطعات را تعویض کنید، این کار را به مکانیک باتجربه واگذار کنید و قطعات یدکی را به صورت اصل از نمایندگی بخرید.
