طبق خودرو یک قطعه فلزی است و در دو سر خود بوشهای محوری دارد که از یک طرف به قطعات متحرک سیستم تعلیق و از یک طرف دیگر به شاسی ماشین متصل است و در واقع عامل اتصال شاسی به قطعات سیستم تعلیق است. سیستم تعلیق نیز وظیفه اتصال بدنه و چرخها را به هم دارد و همچنین در مواردی مثل هدایت ماشین، شتاب گرفتن و ترمز و توقف نقش دارد. طبق خودرو ظاهری شبیه حرف A دارد و دارای دو محور به نام جناغی است. به طور معمول طبق خودرو در نیمه بالا یا پایین چرخ قرار دارد و با توجه به موقعیت قرارگیری به آن طبق بالا یا پایین گفته میشود.
ساختار طبق خودرو، کاربرد و وظیفه طبق خودرو
همانطورکه گفته شد طبق خودرو دارای دو محور و یک راس است. دو محور دارای بوشهای لاستیکی هستند و بوش طبق گفته میشوند. بوشهای ذکر شده خود داخل یک بوش فلزی قرار دارند و وظیفه اتصال طبق به شاسی را دارند. راس طبق خودرو هم محل اتصال طبق به سیستم تعلیق است و اتصال مذکور از راه سیبک برقرار میشود. در نهایت طبق به سگدست و میل موجگیر متصل میشود و به این ترتیب اجزای اصلی سیستم تعلیق در کنار هم قرار میگیرند.
نوع دیگری از طبق خودرو وجود دار که طبق محوری خوانده میشود و یکپارچه است. در این نوع از طبق خودرو، بوش دو سر طبق و محل اتصال سیبک در وسط قرار دارد هرچند سیبک گاهی به یک سمت تمایل دارد و این مسئله بسته به سیستم تعلیق خودرو متفاوت است. نیروی وارده به شاسی از راه بوش به طبق و از طبق به سگدست و سیبک منتقل شده و در پایان به میل موجگیر و فنر میرسد و به شکل دمپ شده دوباره به شاسی خواهد رسید.
همه چیز درباره خراب شدن طبق خودرو
رانندگی غیر اصولی از جمله با سرعت بالا روی دستانداز رفتن، با شتاب در چاله افتادن و … همه میتواند باعث خرابی طبق خودرو بشود و به سیستم جلوبندی و به ویژه طبق و پلوس آسیب واردکند. در واقع طبق به نوعی سپر بلای سیستم جلوبندی ماشین است و فشارهای وارده همه توسط طبق دفع میشوند اما اگر فشار بیش از اندازه مجاز باشد باعث بریدن طبق خودرو میشود و در این صورت تنها راه حرکت دادن ماشین بکسل کردن آن تا نزدیکترین تعمیرگاه است.
نشانههای خرابی طبق خودرو
هرچند بسیاری از رانندگان متوجه خرابی طبق خودرو نمیشوند اما بروز علائمی چون صدای تق تق در دستاندازها و یا صدای جیرجیر که به دلیل حرکت طبق و تماس آن با شاسی به وجود میآید میتواند نشانه خرابی ظبق باشد. از دیگر علائم خرابی طبق خودرو انحراف شدید در زاویه کمبر و کستر چرخ و عدم همراستایی آنها است. همچنین برای بررسی سلامت طبق خودرو باید وضعیت بوشها و و پارگی یا لهیدگی آنها و یا بیرونزدگی را بررسی کرد. از دیگر علائم خرابی طبق خودرو میتوان به لرزش فرمان، سرگردانی فرمان، صداهای قلقلکی و … اشاره کرد.
دلایل خرابی طبق خودرو
به طور معمول حرکت در مسیرهای ناهموار و زمانی که وزن ماشین بیش از اندازه معمول است باعث میشود حرکت طبق خودرو بیشتر شود. حرکات طبق توسط فنر جذب و متعادل میشود اما اگر ضربه یا حرکت وارده بسیار شدید و یا ناگهانی باشد فنر توان جذب و متعادل کردن آن را نداشته و بنابراین طبق آسیب میبیند.
کارکرد طولانی بوش طبق باعث خرابی طبق خواهد شد.
مرغوبیت یا نامرغوبیت قطعات مورد استفاده در ساخت طبق خودرو اثر مستقیم بر خرابی یا عدم خرابی آن دارد.
زمان تعویض طبق خودرو
در صورت بروز علائم زیر باید طبق را عوض کنید و برای توضیحات بیشتر و تشخیص زمان دقیق تعویض طبق خودرو میتوانید به یک تعمیرگاه خوب مراجعه نمایید:
1-در صورتی که رانندگی با خودرو روان نباشد. این مسئله بیش از همه در زمینهای ناهموار و یا در رانندگی با سرعت بالا و در بزرگراهها مشهود است. هرچند گاهی مردم فکر میکنند این لرزش صرفاً به خاطر جاده است اما میتواند ناشی از خرابی طبق خودرو و سیستم تعلیق باشد.
2-اگر جلو ماشین در هنگام توقف پایین بیاید و این مشکل تنها در زمان ترمز گرفتن مشهود است.
3-در صورتی که کار با فرمان سخت باشد و فرمان دچار لرزش و یا سرگردانی باشد.
4- اگر یک طرف ماشین پایین باشد یعنی بوش، طبق و یا کمک فنر خراب است و بنابراین لازم است نسبت به رفع مشکل اقدام کنید.